از آنجا که مصرف این ماده شیمیایی کار کبد را افزایش می‌دهد و از آنجا که کبد متابولیسم تمام بدن، دفع سموم و مواد زاید و داروها را بر عهده دارد، افزایش کار می‌تواند در برخی شرایط سبب بروز سرطان از جمله سرطان کبد شود.

غیر از بیماری‌های کبدی، مصرف خوسرانه این مکمل می‌تواند سبب بالا رفتن میزان آهن بدن شود و آهن اگرچه در فعالیت‌های بدن نقش دارد، اما مازادش به عنوان یک رادیکال آزاد می‌تواند سرطان‌زا باشد.

از طرف دیگر، رابطه مستقیمی بین افزایش آهن و بالا رفتن هموسیستئین و بروز بیماری‌ قلبی عروقی وجود دارد؛ برای مثال، در آقایان به ویژه در سنین بالا این که گفته می‌شود گوشت قرمز مصرف نکنند، به دلیل فراوانی آهن است.

افزایش آهن همان‌طور که گفته شد سبب افزایش هموسیستئین و بروز بیماری‌ قلبی عروقی می‌شود.

به علاوه، این عادت بد غذایی می‌تواند سبب تجمع آهن در بافت‌هایی شود که آهن نباید در آنها وجود داشته باشد و عملکرد این بافت‌ها در اثر این تجمع مختل می‌شود؛ از جمله این بافت‌ها می‌توان به بافت کلیه اشاره کرد.

تحقیقات نشان داده‌اند در خانم‌های باردار، آهن باید حد نرمالی داشته باشد و بیشتر از آن می‌تواند در رشد جنین اختلال ایجاد کند.

در کشورهایی که برنامه غنی‌سازی مواد غذایی مانند غلات با آهن را دارند، این کار برای گروه‌های آسیب‌پذیر مناسب نبوده است.

در کل، مصرف مکمل آهن برای افراد کم خون و کسانی که در معرض ابتلا به کم‌خونی هستند مانند کودکان، خانم های باردار و نوجوانان به ویژه دختران لازم است، اما مقدار آن باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه بر اساس میزان هموگلوبین خون تنظیم شود، زیرا دریافت بیش از مقدار مورد نیاز آهن، مضر خواهد بود.

شکلات آنقدر‌ها هم مضر نیست

کاکائو یا شکلات (Chocolate) یک خوردنی محبوب است. خیلی‌ها به طعم بی‌نظیرش علاقه دارند. خیلی‌ها هم به حالت ذوب شدن آن در دهان اعتیاد دارند.

بومی‌های مکزیک و اجداد اسپانیایی شان، اولین مصرف کنندگان دانه های تلخ کاکائو بوده‌اند، اما نخستین کسانی که کاکائو را به شکل مدرن از دانه کاکائو استخراج کردند، هلندی‌ها بودند.

چیزی که همیشه باعث شده تا والدین برای بچه‌هایشان حد و مرز در خوردن شکلات تعیین کنند و خودشان هم با خیال راحت یک تکه لذیذ از این خوراکی دوست داشتنی را در دهان نگذارند، کالری بالا و البته ترس از بیماری‌هایی است که ممکن است به دنبال آن بیایند.

حقیقت ماجرا این است که شکلات تیره و کم چرب ضرری ندارد.

شکلات حاوی صدها نوع ماده شیمیایی مفید از جمله فلاوونوئیدها، کاتچین، منیزیم و آهن است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد بر خلاف تصورات گذشته، شکلات برای سلامت بدن مضر نیست، بلکه برای بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و حتی پوسیدگی دندان هم مفید است.

البته باید توجه داشت که این نتایج مفید، مختص کسانی بوده که فقط شکلات مصرف می‌کردند و نه هیچ ماده شیرین دیگری. همچنین این نتایج در مورد افراد سیگاری و افراد کم تحرک (که ورزش روزانه ندارند) صدق نمی‌کرد.

در ضمن به خاطر داشته باشید که شکلات دارای مقدار زیادی کالری است و مصرف آن به افراد چاق توصیه نمی‌شود. بنابراین باید در مصرف شکلات نیز حد اعتدال را رعایت کرد، زیرا مصرف متعادل آن به سلامتی بدن کمک می‌کند.

شکلات و کاهش التهاب

مطالعات محققان ایتالیایی نشان می‌دهد که شکلات تیره (Dark Chocolate) می‌تواند در کاهش التهاباتی که به بیماری‌های قلبی عروقی منجر می‌شود موثر باشد. التهاب مزمن می‌تواند به بیماری قلبی منجر شود، بنابراین کنترل التهاب از مهم‌ترین بخش‌های درمان محسوب می‌شود.

این بررسی‌ها نشان می‌دهد، مصرف روزانه 7/6 گرم شکلات به معنای یک تکه کوچک شکلات، دو تا سه بار در هفته  برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های  قلبی - عروقی کافی است. البته مصرف شکلات شیری اثری ندارد. با مصرف بیش از این مقدار، آثار مفید شکلات از بین می‌رود.

یکی دیگر از مطالعات بهداشتی نیز نشان می دهد، احتمال لخته شدن پلاکت ها و گلبول‌های خونی، در افرادی که به شکلات علاقه دارند کمتر است.

در کل مصرف شکلات، خطر ابتلا به بیماری های قلبی یا هر بیماری دیگری را تا حدود 50 درصد کاهش می‌دهد.

جنگ شکلات با سرطان

آنتی اکسیدان‌های مختلف موجود در شکلات سبب می‌شود که این خوراکی لذیذ خاصیت ضد سرطانی هم داشته باشد. به عنوان مثال، فلاوونوئید موجود در شکلات یک نوع آنتی اکسیدان است که مانع از آسیب به قلب و عروق و ابتلا به سرطان می‌شود و به حفظ سلامت و شادابی پوست کمک می‌کند البته، مقدار این ماده در شکلات‌های تیره بیش از شکلات‌های شیری و سفید رنگ است.

فلاوانول یکی دیگر از این مواد است که مزه تلخ شکلات هم از آن ناشی می‌شود و هر چقدر میزان این ماده در شکلات کمتر باشد، مزه شکلات شیرین‌تر می‌شود. این ماده نیز یک نوع آنتی اکسیدان است که خطر بروز بیماری‌های قلبی و سرطان را کاهش می‌دهد و می‌تواند از بروز دیابت، فشار خون بالا و زوال عقل نیز پیشگیری کند.

کاتچین موجود در دانه‌های شکلات نیز می‌تواند از ابتلا به سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کند. کاتچین در چای هم وجود دارد، اما میزان آن در شکلات تلخ، چهار برابر چای است.

فشار پایین می‌آید، قند تنظیم می‌شود

شواهد زیادی در دست است که ثابت می‌کند شکلات، فشار خون را کاهش می دهد و طول عمر را زیاد می‌کند، اما محققان بر این عقیده‌اند که این دو عامل از نظر آماری با هم ارتباطی ندارند؛ بدین معنا که مکانیسم دقیق عمل شکلات در بدن همچنان یک معماست و یافته‌های ما حاکی از آن است که کاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی، بیشتر از این که به دلیل کاهش فشار خون باشد، به دلیل مکانیسم مرموز و خاصی است که شکلات منشأ آن است. البته این به شرطی است که هرگاه بخواهیم شکلات و کاکائو را در رژیم غذایی خود وارد کنیم، به همان میزان هم از مصرف چربی و قند در دیگر غذاها بکاهیم تا شاهد عوارض منفی به خصوص در بیماران کلیوی و مبتلایان به فشار خون بالا نباشیم.

مورد دیگری که متخصصان، شکلات را برای بیماران مفید می‌دانند، در رابطه با بیماران مبتلا به دیابت است، زیرا باید به محض مشاهده اولین علایم کاهش قند خون، برای جلوگیرى از ایجاد هیپوگلیسمى (کاهش قند خون) و رفتن به حالت کما، از یک خوراکى شیرین استفاده کنند. به همین دلیل توصیه اکید وجود دارد که دیابتى‌ها همیشه چند حبه قند یا شکلات شیرین به همراه داشته باشند تا به محض بروز علائم هیپوگلیسمی، آن را بخورند.

وفور مواد مغذی در شکلات

بسیاری از خانم‌ها پیش از عادت ماهیانه، میل عجیبی به خوردن شکلات دارند که می‌توان آن را به این اصل که "وقتی بدن چیزی کم دارد، آن را می طلبد" نسبت داد. لذا این میل عجیب می‌تواند به دلیل وجود منیزیم در شکلات باشد، زیرا کمبود منیزیم باعث بروز برخی ناراحتی‌ها در دوران پیش از قاعدگی می‌شود.

علاقه برخی خانم ها به خوردن شکلات در حین بارداری را نیز می‌توان بر اساس همین اصل توجیه کرد که می‌تواند به دلیل کم خونی آن‌ها باشد، زیرا شکلات حاوی آهن بوده و برای کم خونی مفید است.

شکلات همچنین حاوی مقدار زیادی پروتئین است. کلسیم، ریبوفلاوین، ویتامین B1 و ویتامین A هم از دیگر ترکیبات موجود در شکلات هستند. شکلات دارای مقادیر زیادی چربی هم هست، اما این چربی موجب بالا رفتن کلسترول خون نمی‌شود.

تئوبرومین هم ترکیب دیگری است که به مقدار جزیی در شکلات موجود است و ترکیب این ماده با کافئین موجود در شکلات، باعث ایجاد احساس نشاط در مصرف کنندگان می‌شود.

بيسکوييت‌ هاي کاکائويي انرژي ‌زا

نوع جديدي از بيسکوييت‌ هاي کش‌ دار کاکائويي طي دهه گذشته وارد بازار شد که با بيش از 70 ميليون دلار فروش طرفداران بسياري پيدا کرد. گرچه حمل و استفاده از اين ماده غذايي در هر شرايطي ساده است و با خوردن آن فرد احساس نشاط مي ‌کند اما آيا مصرف آن ها واقعا براي سلامت ما مفيد است؟

در اين بمب‌ هاي انرژي چه يافت مي ‌شود؟ به گفته متخصصان اين کاکائوهاي پرطرفدار منبع غني قندها، پروتئين و اسانس ‌ها و مزه ‌دهنده‌ هايي مثل شکلات، کره بادام زميني، گردو يا ميوه هستند. به نظر مي‌ رسد ميزان کالري، قند و چربي آن ها بالا بوده و حدود 200 تا 300 کيلوکالري انرژي داشته باشند. به 4 حقيقت در مورد اين بيسکوييت‌ ها توجه کنيد:

حقيقت شماره 1:

نبايد جايگزين غذاها شوند خوردن اين نوع تنقلات به ويژه اگر بخواهيم وزن اضافه کنيم خوب است اما نبايد تبديل به يک عادت شود. توصيه اصلي اين است که قبل از مصرف حتما برچسب‌ روي ماده غذايي را مطالعه کنيد. اگر بخواهيد تنقلاتي را جايگزين يک وعده غذايي بکنيد حتما بايد حاوي 15 گرم پروتئين، 30 گرم قند و 5 گرم فيبر باشد. به عبارت ساده‌ تر بهتر است اين نوع مواد غذايي را تنها زماني مصرف کنيد که واقعا چيزي براي خوردن دم دست نداشته باشيد و ناچارا آن را انتخاب کنيد.

حقيقت شماره 2:

براي فعاليت ‌هاي طولاني مناسب است براي يک قهرمان ساعي که مرتبا در حال تمرين‌ هاي سخت است خوردن اين نوع از تنقلات مفيد است. به دليل آن که حين يک فعاليت طولاني و شديد لازم است ريزمغذي‌ ها و انرژي بالايي به بدن برسد اما ميزان مصرف حتي براي اين افراد نيز محدود است. به ورزشکاران توصيه مي‌ شود قبل از آغاز مسابقات از نوشيدني ‌هاي حاوي قند، سديم، مواد معدني و الکتروليت ‌ها بنوشند يا کاکائوي انرژي ‌زا مصرف کنند. فراموش نکنيد تنها در صورتي که فردي ورزشکار دايمي دوي ماراتون يا دوچرخه‌ سوار حرفه‌ اي باشد اجازه مصرف اين نوع تنقلات را دارد. براي ورزشکاران گاه ‌گاهي، مصرف آن ها نه باعث افزايش انرژي مي شود نه قدرت بدني. در صورتي که اين افراد از اين نوع تنقلات استفاده کنند و به سرعت انرژي آن را نسوزانند تبديل به چربي و اضافه وزن در بدن شان خواهد شد.

حقيقت شماره 3:

کاکائوهاي انرژي ‌زا منبع انرژي هستند. در علم تغذيه انرژي يعني کالري، تمامي مواد غذايي حاوي انرژي هستند. اما انرژي که براي انجام فعاليت فيزيکي لازم است با آن چه سبب پرانرژي شدن ما مي‌ شود متفاوت است. شايد شما بعد از خوردن يک ليوان قهوه احساس نشاط و پرانرژي بودن کنيد اما در واقع قهوه به شما انرژي نمي ‌دهد بلکه بر سيستم عصبي شما تاثير مي‌ گذارد. کاکائوهاي انرژي ‌زا برعکس اين عمل مي ‌کنند يعني سيستم عصبي را تحريک نمي ‌کنند بلکه کالري زيادي به بدن مي ‌رسانند.

حقيقت شماره 4:

مانند نوشابه‌ هاي انرژي‌ زا نيستند. نوشابه‌ هاي انرژي ‌زا مقداري انرژي به شکل قند و مواد معدني به بدن شما مي ‌رسانند در حالي که کاکائوهاي انرژي ‌زا غني از پروتئين و چربي هستند